Bureaucratie in de advocatuur?

Home   Brochure   Reageren   Handleiding   Links	De uitzending tijdens de Ordevergadering 2 Heksen in toga aflevering 7 Een andere verslaggever citeert uit een brief: “Geachte heer Pennekamp, Op 10 januari 2003 hebben wij uw aanvraag voor bijzondere bijstand voor kosten bijzondere bewindvoering inzake mevrouw A.M. de Jong ontvangen. Wij hebben evenwel besloten uw aanvraag verder niet in behandeling te nemen. Reden van de buitenbehandelingstelling is gelegen in het feit dat U bij de brieven van 6 juni 2003, 14 juli 2003 en 3 oktober 2003 is verzocht ontbrekende informatie te overleggen, een geldig legitimatiebewijs, doch tot heden hebben wij bovengenoemde niet van u ontvangen.” Kennelijk had de bewindvoerder gevraagd om bijzondere bijstand in de kosten van bewindvoering. Dit lijkt een vreemd verzoek. Overigens kan de overheid als een aanvraag onvolledig is, inderdaad een hersteltermijn stellen waarbinnen de aanvrager ontbrekende informatie moet verstrekken en, als daaraan niet wordt voldaan, de aanvraag op die grond buiten behandeling stellen. Of het ging om een legitimatiebewijs van Anna de Jong of van de bewindvoerder vermeldt de uitzending niet. Kennelijk had, hetzij de bewindvoerder, hetzij Anna de Jong naar de gemeente moeten gaan om het legitimatiebewijs te tonen en had, in het laatste geval, de bewindvoerder Anna de Jong daarvan in kennis moeten brengen, wat blijkbaar niet of niet goed zou zijn gebeurd. Overigens zou de aanvraag, ook als het legitimatiebewijs wel getoond zou zijn, weinig kans hebben gehad, laat staan dat het hier zou gaan om “gelden waar zij recht op had”, zoals de verslaggever zegt. Op 1 april (!!) 2004 kreeg Anna de Jong bericht van de rechtbank te Utrecht dat bewindvoerderskantoor Nuova door de rechtbank is ontslagen en Stichting Tijdelijk Bewind is geschorst. Anna de Jong krijgt een nieuw bewindvoerderskantoor, Obin b.v., het derde op rij, maar niet de derde bewindvoerder op rij, want de heer Pennekamp verhuist mee naar dit kantoor. Ondertussen blijven brieven van deurwaarders komen die in totaal bijna 1200 euro eisen. Anna de Jong zegt dat zij niet weet hoeveel zij verdient, hoeveel huursubsidie zij krijgt, hoeveel zij aan NRE moet betalen. De verslaggever belt met bewindvoerderskantoor Obin in Culemborg. Weer een luguber muziekje, maar nu is het geen achtergrondmuziekje van het programma, maar wachtmuziek van de telefoon van Obin. Zij worden teruggebeld door een secretaresse Mandy Verhagen. Die blijkt de nieuwe bewindvoerder te zijn. Vervolgens wordt er een telefoongesprek nagespeeld dat een verslaggeefster van de VPRO kennelijk met Mandy Verhagen heeft gevoerd. Dit gesprek vindt plaats in een soort verhoorssituatie en Mandy Verhagen gaat in het defensief. Mandy Verhagen zegt “er komt geen enkele cliënt bij ons langs mevrouw”. Mandy Verhagen beschouwt degenen die onder bewind staan derhalve als “cliënten” van de bewindvoerder, een aanvechtbare opvatting. Mandy Verhagen zegt dat het niet verstandig is om persoonlijke afspraken met ze te maken. “Ik heb geen zin om dat aan u uit te leggen” zegt Mandy Verhagen. Zoals te voorzien was levert het gesprek niets op. De verslaggever met de onheilspellende stem komt weer aan het woord. Hij zegt dat de Raad voor Rechtsbijstand in den Bosch de uitvoering van de wet schuldsanering natuurlijke personen coördineert en onderzoek liet doen naar aanleiding van het grote aantal klachten over het grote aantal bewindvoerders. Diverse personen komen aan het woord over slecht functionerende bewindvoerders, waarbij duidelijk is dat het hier gaat om bewindvoerders in de zin van de w.s.n.p. en niet om een ander soort bewindvoerder. Een juriste van de Raad voor Rechtsbijstand komt aan het woord over de klachten over bewindvoerders: “te weinig tijd voor de sanieten”. Zij maakt niet de fout die Mandy Verhagen maakt om de mensen die in de schuldsanering zitten als “cliënten” van de bewindvoerder aan te merken. “Sanieten zijn mensen die in de schuldsanering zitten” licht een verslaggeefster toe. Als iemand in de w.s.n.p. zit wordt de aan die persoon gerichte post doorgestuurd naar de bewindvoerder, net zoals bij een faillissement de aan de gefailleerde gerichte post aan de curator wordt doorgezonden. Als de bewindvoerder iets aan de betrokkene wil toezenden staan op de buitenkant van de envelop de woorden “van bewindvoerder aan saniet” met de handtekening van de bewindvoerder. Als dat er niet op zou staan zou de bewindvoerder de post terug krijgen. De bedoeling is dat de bewindvoerder alle post controleert en, tenzij er een speciale reden is om ander te handelen, de post vervolgens aan de saniet doorzendt, wat dan plaatsvindt in een envelop zoals hiervoor omschreven. In het onderzoek wordt voorgesteld de eisen voor bewindvoerders in spe op te schroeven. Zij moeten een 10-daagse opleiding volgen en worden bijgeschoold, zo zegt de verslaggever met de onaangename stem, die kennelijk even uit zijn rol valt, want zijn stem klinkt hier minder onaangenaam dan elders in de uitzending. De verslaggeefster is op een industrieterrein in Culemborg op zoek naar Obin. Zij hebben een afspraak met Sandra Caeyers. Sandra Caeyers verontschuldigt zich voor de manier waarop Mandy Verhagen de verslaggevers telefonisch te woord stond. Ter sprake komt een belofte van een andere medewerkster van Obin, mevrouw van Woelderen, die gezegd heeft voor Anna de Jong achter een bankpasje aan te gaan. Sandra Caeyers kon geen antwoord geven op de vraag waarom mevrouw van Woelderen dat niet gedaan heeft of pas afgelopen donderdag gedaan had. De verslaggeefster wilde toch een antwoord hebben, waarna Sandra Caeyers een opmerking maakte dat zij er nog wel een half uur over door konden praten. De verslaggeefster nam daar geen genoegen mee, zij wilde een antwoord en zei op geïrriteerde toon dat de bewindvoerder daar toch voor wordt betaald. “Ik begrijp waar u naartoe wilt.” zei Sandra Caeyers en, na een korte onderbreking door de verslaggeefster: “zij heeft dat niet gedaan, dat is niet correct punt.” Het antwoord van Sandra Caeyers had natuurlijk moeten zijn dat een bewindvoerder helemaal niet betaald wordt om voor bankpasjes te zorgen en dat mevrouw van Woelderen de belofte om voor een bankpasje te zorgen helemaal niet had mogen doen, tenminste als Anna de Jong echt in de w.s.n.p. zat, want de twijfels hierover worden nergens in de uitzending helemaal weggenomen. Dat gebeurde echter niet en Sandra Caeyers zei dat mevrouw van Woelderen dat niet gedaan had en dat dat niet correct was, “punt”. Ook daar nam de verslaggeefster geen genoegen mee. Zij vroeg of het niet een opeenstapeling van fouten was. Sandra Caeyers meende van niet en vond dat de verslaggeefster haar nu in een verkeerd hoekje probeerde te plaatsen. Alles bij elkaar blijft de indruk hangen dat de verslaggeefster van de VPRO wat te veel naar Peter R. de Vries gekeken heeft. Een 10-daagse opleiding kan best voldoende zijn om een aantal kunstjes te leren die een bewindvoerder die daarin gespecialiseerd is, voortdurend moet herhalen, maar wie een 10-daagse opleiding heeft gevolgd is daarmee natuurlijk nog geen oude rot in het vak. Vandaar misschien de toezegging van mevrouw van Woelderen om voor het bankpasje te zorgen en vandaar misschien ook vele moeilijke en tijdrovende discussies die tot gevolg kunnen hebben dat de bewindvoerders niet meer aan het echte werk toekomen, met als gevolg weer nieuwe discussies en problemen. Anna de Jong vertelt vervolgens dat zij een brief geschreven heeft aan de kantonrechter en dat die haar “zeer spoedig” heeft uitgenodigd. Anna de Jong kwam met de rechter overeen dat zij het toch nog een keer met Obin als bewindvoerder zou proberen. Obin zou op allerlei manieren beterschap hebben beloofd. Anna de Jong zegt dat zij alle afspraken niet zijn nagekomen. De situatie was alleen maar slechter geworden. Anna de Jong was bij de tandarts geweest en had rekeningen open staan en Mandy Verhagen had beloofd contact met de tandarts op te nemen. Dat was niet gebeurd en daardoor was zij bij een deurwaarders vanwege achterstallige betalingen bij de tandarts. Een verslaggeefster constateert dat sinds de bemoeienis van Obin de rekeningen zich alleen maar hadden opgestapeld en Anna de Jong weer deurwaarders aan de deur had. Anna de Jong beaamde dit. Er kwam op 26 mei 2005 een nieuwe terechtzitting. Obin liet verstek gaan. De Kantonrechter kwam op 16 juni 2005 tot een beschikking. Uit de beschikking wordt geciteerd: “De kantonrechter heeft vastgesteld dat de bewindvoerder herhaaldelijk afspraken met de rechthebbende niet nakomt, waardoor het vertrouwen van de rechthebbende in de bewindvoerder is komen te ontbreken. Het vorenstaande levert gewichtige redenen op tot ontslag van de bewindvoerder” Anna de Jong wordt “rechthebbende” genoemd. De kantonrechter ontslaat de bewindvoerder en benoemt weer een nieuwe bewindvoerder. De makers van het programma leggen de uitspraak voor aan de Raad voor Rechtsbijstand te 's-Hertogenbosch. “Die coördineert immers de uitvoering van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen, de w.s.n.p.” zegt de verslaggever met het toontje. Hij zegt niets over de vraag of Anna de Jong echt wel in de w.s.n.p. zit, zodat dat kennelijk automatisch verondersteld wordt. Het lugubere muziekje is inmiddels verdwenen. Han von den Hoff, landelijk coördinator w.s.n.p. komt aan het woord naar aanleiding van de uitspraak over Anna de Jong. De landelijk coördinator w.s.n.p. zegt dat als een bewindvoerder zijn afspraken niet nakomt, dat heel kwalijk is en dat er weinig fantasie voor nodig is om te begrijpen dat mevrouw de Jong zich daardoor erg slecht behandelt voelt. Hij spreekt over “mevrouw de Jong”. Of dit betekent dat hij zich ervan heeft vergewist dat Anna de Jong in de w.s.n.p. zit, blijkt uit de uitzending niet. Een verslaggeefsters zegt dat de von den Hoff degene is die de coördinatie rond dit soort bewindvoerders moet doen. Von den Hoff wijst er op dat Obin een grote organisatie is die boven het maaiveld uitsteekt en dus ook meer risico loopt op problemen. Hij relativeert het zeer negatieve beeld dat de verslaggeefster schetst van Obin. Hij merkt op dat er bij Obin veel dossiers zijn waarover alle betrokkenen zeer tevreden zijn. De verslaggeefster zegt tegen von den Hoff dat het zijn taak is om te coördineren en dat het wel gaat om mensen die benadeeld zijn. Na een onderbreking voor verkeersinformatie komt de verslaggever met het toontje weer aan het woord: “U luistert naar de Ochtenden op radio 1. De VPRO met het programma Argos. Vandaag over schuldsanering en bewindvoerders. Zo'n bewindvoerder regelt de financieel zaken van iemand die daar zelf niet meer toe in staat is omdat hij diep in de schulden zit”. De uitzending gaat dus over schuldsanering en bewindvoerders, misschien ook over bewindvoerders die financiële zaken regelen van iemand die daar zelf niet meer toe in staat is omdat hij diep in de schulden zit, maar niet over bewindvoerders die financiële zaken regelen van iemand die daar door andere oorzaken niet meer toe in staat is, althans die conclusie zou uit de bewoordingen van de uitzending kunnen worden getrokken. Anna de Jong heeft weer een andere bewindvoerder gekregen die het dossier van Obin niet heeft ontvangen. Deze bewindvoerder zit in een klein kantoortje en lijkt het wel goed te doen. Anders dan in de gedachtegang van de Orde van Advocaten, is de kwaliteit van de bewindvoerders kennelijk eerder omgekeerd evenredig dan evenredig aan de grootte van het kantoor waarin zij werken. De nieuwe bewindvoerder komt aan het woord en vertelt dat hij, wat hij noemt, een “klant” had overgenomen die al een half jaar was afgesloten van elektriciteit en gas omdat hij een schuld bij Eneco had. Die schuld was 2500 euro. Obin had het dossier aan hem overgedragen. “Toen ik de klant overnam heeft Obin het dossier overgedragen en zijn banktegoed aan mij overgemaakt, dat was 3500 dus 1000 euro meer, dus hij had nooit van gas afgesloten hoeven zijn, alleen het probleem was dat ik de schuld niet meer af kon lossen omdat er inmiddels deurwaarderskosten bij gekomen waren en de schuld inmiddels 4500 was dus ik kwam 1000 euro te kort om hem nog aan te kunnen sluiten.” zegt de nieuwe bewindvoerder. Die deurwaarderskosten zouden dus 2000 euro bedragen, wel zeer riant en aanzienlijk makkelijker verdiend dan het honorarium van de bewindvoerders, doch hierover zeggen de programmamakers niets. Belangrijker is echter dat er ook aan dit verhaal iets niet klopt. Artikel 304 van de Faillissementswet luidt als volgt: 1. Een wederpartij is niet bevoegd de nakoming van zijn verbintenis die voortvloeit uit een overeenkomst tot het geregeld afleveren van gas, water, elektriciteit of verwarming, benodigd voor de eerste levensbehoeften, jegens de schuldenaar op te schorten wegens het door de schuldenaar niet nakomen van een verbintenis tot betaling van een geldsom die is ontstaan vóór de uitspraak tot de toepassing van de schuldsaneringsregeling. 2. Een tekortkoming in de nakoming van de schuldenaar als in het eerste lid bedoeld, die plaatsvond vóór de uitspraak tot de toepassing van de schuldsaneringsregeling, levert geen grond op voor ontbinding van een overeenkomst als bedoeld in het eerste lid. 3. Een beroep door de wederpartij op een beding dat een uitspraak tot de toepassing van de schuldsaneringsregeling grond oplevert voor ontbinding van een overeenkomst als bedoeld in het eerste lid, dan wel dat die overeenkomst daardoor van rechtswege zal zijn ontbonden, is slechts toegelaten met goedvinden van de bewindvoerder. De volgende vraag rijst: Is de schuld van “klant” van de nieuwe bewindvoerder aan Eneco ontstaan voor of na de uitspraak tot toepassing van de schuldsaneringsregeling? Indien de schuld van de “klant” van de nieuwe bewindvoerder is ontstaan voor de uitspraak tot toepassing van de schuldsaneringsregeling mocht Eneco de klant niet van gas afsluiten op grond van het bepaalde in artikel 304 van de Faillissementswet. Daarvoor hoefde de bewindvoerder de schuld aan Eneco niet uit de boedel te betalen. Als de schuld van de “klant” van de nieuwe bewindvoerder is ontstaan na de uitspraak tot toepassing van de schuldsaneringsregeling, is er een heel ander probleem: in dat geval heeft de “klant” van de nieuwe bewindvoerder tijdens de toepassing van de schuldsanering een nieuwe schuld gemaakt, wat tot gevolg kan hebben dat de schuldsanering tussentijds wordt beëindigd met de mogelijkheid dat de schuldenaar failliet wordt verklaard Ook kan het gevolg zijn dat aan het eind van de schuldsanering geen schone lei wordt toegekend. In geen geval kan het zo zijn dat de bewindvoerder terwijl de schuldsanering loopt, uit de boedel schulden gaat betalen die de saniet tijdens de schuldsanering heeft gemaakt. Dit verhaal van de nieuwe bewindvoerder, dat kennelijk door de programmamakers wordt geslikt, klopt dus niet. De vraag rijst dus of de “klant” van de nieuwe bewindvoerder echt wel in de w.s.n.p. zat. Ter sprake komt dat er nieuwe richtlijnen voor bewindvoerders komen. Hier gaat het om w.s.n.p.-bewindvoerders. Er wordt overigens niet bij gezegd dat het hier kan gaan om een ander soort bewindvoerders dan bij het verhaal over de “klant” van de nieuwe bewindvoerder waarbij het gas was afgesloten. Een rechter zegt dat er bij die nieuwe richtlijnen dingen zijn waarvan zij echt denken dat het verbeteringen zijn. Een belangrijke is dat alle verslagen die de bewindvoerder naar de rechter stuurt ook naar de schuldenaar toe moeten gaan en dat de communicatie tussen de bewindvoerders en de schuldenaren optimaal moet zijn door telefonische bereikbaarheid. Hij spreekt van schuldenaren. Het gaat hier dus over w.s.n.p.-bewindvoerders en niet om beschermingsbewind. Vervolgens bevestigt een verslaggeefster van de VPRO dat het gaat om een betere communicatie tussen de bewindvoerder en degene die in de w.s.n.p. zit. Ook de beloning van de bewindvoerders gaat omhoog. De verslaggeefster van de v.p.r.o. heeft nog een gesprek met de nieuwe bewindvoerder. Hij spreekt over aanvragen die hij elke dag krijgt en zegt dat het heel moeilijk is om nee te zeggen. Het gaat daarbij om aanvragen van “klanten”. Ook dit wijst er op dat hier sprake is van een andere activiteit dan w.s.n.p.- bewindvoerderschap, zonder dat dat voor de gemiddelde luisteraar die naar de uitzending luistert, kenbaar is. Iemand die in de schuldsanering wil omdat hij zijn schulden niet meer kan betalen doet geen aanvraag aan een bewindvoerder maar krijgt via de rechtbank een bewindvoerder toegewezen en heeft niets te vertellen over de vraag wie zijn bewindvoerder wordt. De coördinator w.s.n.p. zegt dat het probleem van het tekort aan bewindvoerders is opgelost. Er is een extra cursus plaatsgevonden waardoor een extra reservoir bewindvoerders is gekomen.   19 januari 2006